ویراست دوم کانت، نوشته آلن وود، منتشر شد.
- ۰ نظر
- ۱۵ آذر ۰۲ ، ۰۹:۰۳
انسانشناسی از دیدگاه عملی، نوشته ایمانوئل کانت (1804-1724) فیلسوف بزرگ عصر روشنگری است که حدوداً 25 سال مطالب آن را تدریس کرده و پس از بازنشستگی به ناشر سپرده است. این درسها برخلاف درسهای معمول دانشگاهی نه تنها خشک و بیروح نبودهاند بلکه چندان جذابیت و طراوت داشتهاند که با اینکه جزء درسهای رسمی دانشگاه نبودهاند و مستمعان برای شرکت در آنها باید هزینهای را پرداخت میکردهاند، همواره از کلاسهای پرمخاطب کانت بودهاند.
این کتاب شامل دو بخش است که بخش نخست شامل سه کتاب است. برخی از مطالب کتاب اول، چنین است: حس درونی، حواس بیرونی، تصورهای ناآگاهانه انسان، ضعفها و بیماریهای روانی، نبوغ، نارساییهای روانی شناخت، و ... (قوه شناخت)؛ در کتاب دوم به مباحثی مثل جامعهپذیری، آداب معاشرت، مد، تجملگرایی و سایر امور مربوط به ذوق پرداخته میشود (احساس لذت و الم)؛ کتاب سوم حاوی مباحثی است مثل کارکرد عواطف، هیجانها، بررسی خیر مادی انسان و به طور کلی مباحث مربوط به زمینه روانشناختی فلسفه اخلاق (قوه میل).
بحث محوری بخش دوم کتاب، شخصیت است و بدین منظور کانت نه تنها از شخصیت انسانهای فردی (شامل مباحثی مثل مزاجهای چهارگانه، قیافهشناسی) بحث میکند بلکه به مشخصه جنسها [زن و مرد] و مشخصه اقوام یا ملل گوناگون و مشخصه نژادها و مشخصه نوع انسان نیز میپردازد؛ اموری که به غایت واپسین آدمیان مربوط میشوند و به مباحث فلسفه تاریخ و الهیات.
باری، مقصود این درسگفتارها، بهبود اخلاقی و فرهنگی دانشجویان بوده است
سخنان سه تن از کانتشناسان معروف درباره کتاب
«مرورهای حقیقتاً به روز در باب فلسفة نقدی کانت، کمیاباند. مطالعة جدید و استثنایی آلن وود، هم تفسیر فلسفی چشمیگری از کانت برای متخصصان است هم راهنمایی بسیار روشن و سودمند برای دانشجویان.»
کارل امریکس، دانشگاه نوتردام
«کانتِ آلن وود، روشن نوشته شده است، و کتابی آسانفهم برای خوانندة آزاد است بیآنکه در تشریح آموزههای پیچیدة فلسفی، دقت را فدا کند. این کتاب، همة جنبههای اندیشة کانت را پوشش میدهد و آنها را تا جاییکه محدودیتهای کتابی نسبتاً کوچک میسر میسازد، با موضوعها و نگرانیهای معاصر مرتبط میکند.»
بئاتریس لونگینس، دانشگاه نیویورک
«آلن وود، با اینکه متین و دقیق مینویسد، روایتهای موجز و پرمحتوایی را در باب نظریة شناخت و نقد مابعدالطبیعة سنتی کانت، و در باب فلسفة اخلاقی و سیاسی وی فراهم میکند. همچنین وی تصویری متمایز از وجه تاریخی اندیشة کانت را ترسیم میکند: حساسیت وی به تاریخ فلسفه، البته حتی مهمتر، تشخیص وی که خود نوع بشر یک تاریخ دارد، و اینکه اهداف اخلاقی وی باید از مجرای راههای تاریخ و در مرزهای تاریخ به دست آید.»
پل گایر، دانشگاه پنسیلوانیا
تصویر فهرست مطالب کتاب را میتوانید در ادامه مطلب مشاهده فرمایید:
کتاب «زیبایی شناسی و غایت شناسی در نظام استعلایی کانت» نوشته عقیل فولادی توسط پژوهشکده باقرالعوم(ع)، در 135 صفحه منتشر شد. کتاب مذکور در پی روشن سازی مباحث «نقد قوه حکم» کانت و بررسی نحوه ارتباط آن با معرفت شناسی (نقد اول کانت) و اخلاق (نقد دوم کانت) کانت است.
امر والا نه تنها در زیباییشناسی کانت بلکه در اخلاق وی نیز مهم است. نگارنده،در مقاله ای با عنوان بالا، رابطة والا را در نقدهای دوم و سوم کانت بررسی نموده است.
والای زیباشناختی به امری بجز صورت میپردازد و بنابراین از صورت یا بیصورتی قطع نظر میکند. والای زیباشناختی، غایتمندیای در خود ما و کاملاً مستقل از طبیعت است. والای اخلاقی، شخصیت انسان است که مبنای فوق محسوسش، آن را به لحاظ هستیشناختی، ارزششناختی، و جهانشناختی، مقدم بر هر جنبة جهان پدیداری میسازد. بنابراین تنها وجدان اخلاقی شایستة واژة والا است. والای زیباشناختی با والای اخلاقی رابطة متقابل دارد: از سویی تقویت حس والای زیباشناختی در پرورش وجدان اخلاقی ما جهت اتیان فرامین اخلاقی مؤثر است و از سوی دیگر انسان اخلاقی است که میتواند طبیعت را والا ببیند. والای زیباشناختی میانجیگر میان عالم فنومن و نومن است.
والای اخلاقی نه تنها مقدم بر والای زیباشناختی است، بلکه مقدم بر هر چیزی سوای بشریّت است. در والای اخلاقی ما با صورت قانون اخلاقی مواجهیم و این صورت، علت والایی آن است و لذا والا ضرورتاً بیصورت نیست.
این مقاله در نشریه علمی و پژوهشی حکمت و فلسفه شماره 9، در سال 86 منتشر شده است. اکنون در پرتال دانشگاه علامه طباطبائی(ره) قابل دریافت است.